Şimdi En Doğru Zaman!

Üniversite lisans eğitimini başarıyla tamamlayan gençlerin istiyorlarsa ve koşulları uygunsa yurtdışında yüksek lisans programlarına devam etmeleri özellikle mesleki tecrübe ve kariyerlerine büyük katkı sağlayacaktır.

Öncelikle yüksek lisans konusunu biraz daha açalım. Yüksek lisans programları genellikle MASTER ve DOKTORA olarak 2 ana başlık altında toplanabilir. Master programları Dünyanın bir çok ülkesinde Uluslararası geçerliliği ve denkliği olan üniversitelerde ve bir çok farklı dalda verilmektedir. Eğitim sonunda alınan diploma ile Master akademik ünvan ve derecesi de kazanılmış olmaktadır. Lisans eğitimi sonrasında lisans programının belli başlı bir konusunda uzmanlaşmayı ve yoğunlaşmayı ifade eden master programına devam eden öğrenci, mesleki ve akademik açıdan daha üst dereceye yükselmiş olmaktadır.

Özellikle yurtdışı lisans eğitimi sonrasında eğitimine üniversitede devam edip akademik kariyer yapmak isteyen adayların master derecesini ve eğitimini almaları gerekmektedir. Yurtdışında binlerce farklı üniversite bünyesinde ve birbirinden farklı bir çok konuda master programları mevcut olduğundan öğrencilerin bir çok alternatif arasından kendisine en uygun programı seçip eğitim alabilme imkanları olacaktır. Yine bir çok farklı fiyat seçeneği ile her bütçeden öğrenci adayına uygun bir master eğitimi bulunabilmektedir.

MBA – Master of Business Administration (İşletme Master Programı) en ünlü master programlarının başında gelmektedir. Bununla birlikte İktisat, Turizm, Hukuk, Tıp, Eczacılık, Mühendislik, Güzel Sanatlar, Mimarlık gibi bir çok konuda binlerce Master programları mevcuttur. Master ve doktora eğitimi konularında verilen akademik dereceler şöyle sıralanabilir;

MBA – İşletme Master Derecesi

Msc – Bilim Master Derecesi (Çoğunlukla araştırma ağırlıklı programlar için verilir)

MA – Teorik ağırlıklı Master Derecesi (sanat, medya, ekonomi ve siyaset bilimleri gibi programlar için verilir)

LLM – Hukuk Master Derecesi

MArch – Mimarlık Master Derecesi

MPA – Kamu Yönetimi Master Derecesi

MEd – Eğitim Master Derecesi

MEng – Mühendislik Master Derecesi

MFA – Güzel Sanatlar Master Derecesi

MRes – Araştırma Master Derecesi

MPhil – Araştırma Ağırlıklı Master Derecesi (Daha çok doktoraya yönelik master programları için)

MMed- Tıp Master Derecesi

PhD – Felsefe Grubu Doktora Derecesi

DBA – İşletme Doktora Derecesi

EngD – Mühendislik Grubu Doktora Derecesi

MD – Tıp Doktora Derecesi

Birçok program için lisans eğitimini bitiren öğrenciler doktora programlarına direk başvurabildikleri gibi bazı doktora programları master eğitimini tamamlamış olma şartı getirebilmektedir. Yurtdışında doktora eğitimi almak isteyenler öncelikle hangi alanda doktora yapacaklarına ve bundan daha önemli olarak hangi alanda çalışacaklarını ve hangi konuya konsantre olacaklarını belirlemelidirler. Doktora başvurularının master başvurularından en önemli farkı, doktora başvurularında, adayın hangi spesifik konuda doktora çalışmasını şekillendireceğini önceden belirtmesi gereğidir. Bununla ilgili olarak birçok program başvuru sırasında, genel başvuru evraklarına ek olarak bir teklif “proposal” yazısı da göndermeli ve bu yazıda doktorası sırasında üzerinde çalışacağı projeyi genel olarak açıklamalıdır. Mesela bir öğrenci ekonomi doktorası yapacaksa, bir konsantrasyon da seçmeli, ki okullar kendi programlarındaki muhtemel konsantrasyonları ilan etmektedirler, mesela makro ekonomi ve bu alanla ilgili olarak nasıl bir çalışma yapacağını da proposal’ında belirtmelidir.

Bundan sonra okul seçimleri önemli bir basamaktır. Okul seçimlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, üzerinde çalışmayı düşündüğünüz bölüm, alan ve konuyu çalışabileceğiniz bir okul seçmenizdir. Aynı zamanda bu konuyu çalışırken, size danışmanlık yapabilecek bir hocanın başvurduğunuz bölümde bulunmasına da dikkat edilmelidir. Aksi durumlarda, okuldan kabul alabilecek durumda olsanız bile başvurunuzun reddedilmesi mümkün.

Doktora başvurularının bir diğer önemli basamağı asistanlık kısmıdır. Doktora eğitimi yapısı itibariyle asistanlığı da içerisinde barındırmaktadır. Hemen hemen doktora adaylarının tümü eğitimlerinin belli bir noktasından sonra asistan olabilmektedir. Fakat eğer programa kabul alan bir öğrenci program kabulü ile beraber asistanlık da almak istiyor ise, bunu doktora  başvurusu yaparken belirtebilmektedir. Her okul asistanlık kriterlerini de ilan etmektedir.

Yukarıda bahsettiklerimize ek olarak, master başvurularında olduğu gibi doktora başvurularında da birtakım belgeler, sınav skorları, not dökümü, referanslar gibi dokümanlar gerekmektedir. Sınavlar ve belgeler, ülkeden ülkeye, okuldan okula ve bölümden bölüme değişiklik gösterebilmektedir. Ayrıca programların son başvuru tarihleri de aynı şekilde değişiklik göstermektedir. Genelde doktora programları Eylül’de başlamakta ve okulların son başvuru tarihleri de başvuru yapılan Eylül ayından önceki Kasım ile Mart ayları arasında olmaktadır. Asistanlık başvurusu yapmayı düşünen adayların diğer adaylara göre biraz daha erken başvuru yapması gerekmektedir.

Peki, her öğrenci asistan olabilir mi?

Her öğrenci asistanlık için başvuru yapabilir. Asistanlıklar öğrencinin kapasitesine, ilgili okulun ihtiyacına, başvuran sayısına gibi özelliklere bağlı olarak veriliyor. Asistanlık karşılığında bazı okullar okul ücretinin tamamını burs olarak verebildiği gibi, bazı okullar karşılıksız bazı bursları da ekleyerek yurt parasını da öğrenciden almayabilir. Bazı okullar okul ücretinde yüzde indirim yaparken, bazı okullar sadece maaş da verebilir. Tüm bu koşullar okuldan okula değişiklik gösterir. Amerika’da ve hemen hemen her ülkede üç tür asistanlık mevcut: Öğretim asistanlığı, Araştırma asistanlığı, Genel Asistanlık.

Teaching Assistantship (TA) (Öğretim Asistanlığı):

Öğretim görevlilerine ders hazırlanmasında, derslerin öğrencilere aktarılmasında ve öğrencilere yardım konusunda görev alınan asistanlık modelidir. İngilizce dil yeterliliğiniz bu asistanlığı almakta oldukça önemli bir faktör. Fazla sayıda öğrenci sayısına sahip büyük okullarda öğretim asistanlığı önem kazanır. Tüm öğrencilerin öğretim görevlilerine direkt olarak ulaşma şansı düşüktür. Öğretim asistanları sayesinde öğrenciler soru çözümünde veya konu tekrarında gerekli desteği alabilirler. Asistanlığa uygun olup olmadığınıza karar veren kabul aldığınız departmandır. Size ödenecek para çoğunlukla departmanın bütçesinden karşılanır. Bazı öğretim asistanlarının tek görevi sınav kağıdı okumaktır. Bunun nedeni İngilizce seviyelerinin ders anlatma açısından yeterli olmamasıdır. Ancak aldıkları ücret farklılık göstermez.

Research Assistantship (RA) (Araştırma Asistanlığı):

Öğretim görevlilerin yaptıkları araştırmalara gerek literatür tarama, gerekse laboratuar çalışmalarına katkı olarak yapılan asistanlık modelidir. Fizik, kimya, biyoloji gibi fen dallarında genellikle laboratuar çalışması gerekir. Araştırma yapma konusundaki yeteneğiniz bu asistanlığı alma konusunda oldukça önemlidir. Size ödenen para çoğunlukla ya profesöre araştırmaları için ayrılan bütçeden, ya da kuruluş veya devletin araştırma için okula ayırdığı ödenekten yapılır. Bazı okullar önemli devlet projelerini yürütmektedir. Bu asistanlık sayesinde bazen öğrencinin tüm masrafları karşılanabildiği gibi, bazen belli bir miktar maaş verilebilir. Araştırma yapılan dalda sizin lisans eğitiminiz esnasında sahip olduğunuz tecrübe ve bilgi bu asistanlığı almanızda kolaylık sağlar

Graduate Assistanship (GA) (Genel Asistanlık):

Asistanlık aldığınızın departmanın gerektirdiği ofis içi veya dışı görevleri yerine getirdiğiniz asistanlık modelidir.

Amerika’da lisans eğitiminde karşılıksız olarak scholarships adı verilen burslar verilirken yüksek lisans ve doktora programlarında yine karşılıksız olarak fellowships verilir.

Ayrıca öğrencinin maddi durumuna bakılarak mali yardım da yapılır. “Grant” olarak da adlandırılan bu burs türünde maddi yeterliliğiniz incelenir ve uygun iseniz karşılıksız olarak size burs sunulur.

Tüm bu bursların dışında bankaların sundukları krediler de vardır. Bazı üniversiteler bankalarla kendi görüşür ve size “loan” ismi verilen eğitim kredisini sunmalarını sağlar. Siz, size sunulan bu eğitim kredisi paketini incelersiniz. Uygun bulursanız kabul eder ve gerekli şartları sağlarsınız. Ancak çoğu zaman eğitim kredisi almak öğrenciye düşer. Uluslararası öğrencilerin de bir Amerikan vatandaşını kefil göstererek kredi alma şansı vardır. “Loan” adı verilen bu eğitim kredileri düşük faizli ve uzun geri ödeme vadesi olan kredilerdir. Örneğin 100 USD olarak 20 yılda geri ödersiniz.

Karşınıza şöyle bir tablo çıkıyor. Sunulan fellowships, grants, asistanlıklar, varsa loan hepsi toplanır ve size yılda ödemeniz gerekecek miktar budur, derler. Siz eğitiminize başlamadan mali portrenizi net olarak görürsünüz.

Sizlere tavsiyemiz “Zaten bursa uygun değilim” diye düşünüp araştırma yapmaktan vazgeçmemeniz. Her üniversite burs ve asistanlık detaylarını çok net bir şekilde internet sayfalarına yerleştirirler. Mutlaka okuyun. Size uygun olan her bursa da okulun belirttiği şekilde başvurunuzu yapın. Tam burs alan pek çok Türk öğrencisi olmaktadır. Yeter ki burslar ve asistanlıklar için çabalayın.

Umarım dilediğiniz bursu alır, çok iyi yerlerde çalışır, burs aradığınız günleri unutmaz ve ileride sizden sonra gelecek gençlere burs imkanları yaratırsınız.